پادگان حمید محل شهادت شهید
این پادگان متعلق به نیروی زمینی ارتش است و در ۴۱ کیلومتری جنوب‌غربی اهواز و در غرب جاده اهواز – خرمشهر و در حاشیه دشت جٌفیر و ابتدای جاده جفیر قرار دارد و محل استقرار یگان‌هایی از لشکر ۹۲ زرهی خوزستان است و منطقه ۷ ارتش محسوب می‌شود.
این پادگان در ابتدای حمله عراق به ایران در روز هفتم مهرماه علی‌رغم دفاع گردان‌های ۲۳۱ و ۲۳۲ لشکر ۹۲ زرهی ارتش و تقدیم ۸۳ شهید، به ناچار تخلیه شد و به اشغال متجاوزین درآمد.
پس از گذشت نوزده ماه از سقوط پادگان حمید، سرانجام به دنبال تك رخنه موفق رزمندگان به روی دژهای مرزی كوت‌سواری در مرحله دوم عملیات بیت المقدس در ۱۷ اردیبهشت۱۳۶۱، دشمن از بیم قطع خطوط سراسری سپاه سوم خود، در حدفاصل دشت جفیر تا شلمچه و نگرانی از بابت سرنوشت لشكر ۵ مكانیزه و لشكر ۶ زرهی خود كه در جفیر و پادگان حمید مستقر بودند، روز ۱۹ اردیبهشت ۱۳۶۱به این دو یگان فرمان عقب‌نشینی سریع از جفیر و پادگان حمید از طریق پاسگاه مرزی شهابی ایران؛ واقع در ضلع جنوب غربی صحرای كوشك را صادر و به هنگام فرار و عقب‌نشینی پادگان را به‌كلی تخریب كرد.
عملیات بیت المقدس و آزادی پادگان حمید از اشغال نیرو‌های عراقی
در حالي كه اشغال خرمشهر توسط عراق به عنوان آخرين و مهم ترين برگ برنده اين كشور براي وادار ساختن ايران به شركت در مذاكرات نابرابر تلقي مي شد، آزاد سازي اين شهر می توانست اثبات برتري نظامي ایران باشد. آزادی پادگان حمید از اشغال نیرو‌های عراقی یکی از دستاودرهای عملیات بزرگ بیت المقدس بود.
با توجه به اين كه منطقه عمومي غرب كارون آخرين منطقه مهمي بود كه هم چنان در اشغال عراق قرار داشت، از يك سو فرماندهان نظامي ايران براي انجام عمليات در اين منطقه اشتراك نظر داشتند، و از سوي ديگر عراق نيز كه طراحي عمليات آزادسازي خرمشهر را پس از عمليات فتح المبين قطعي و مسجل مي پنداشت، با در نظر گرفتن اهميت اين شهر و جايگاه آن در دفاع از بصره، به ضرورت حفظ اين منطقه معتقد بود. از اين رو، بلافاصله پس از اتمام عمليات فتح المبين، در حالي كه قواي ارتش عراق در منطقه عمومي خرمشهر تقويت مي شد، به تمام يگان هاي تحت امر قرارگاه مركزي كربلا دستور داده شد تا ضمن بازسازي و تجديد قوا، به شناسايي و طراحي عمليات بپردازند.
سرانجام عمليات بيت المقدس در 30 دقيقه بامداد روز 10 ارديبهشت 1361 با قرائت رمز عمليات بسم الله الرحمن الرحيم . بسم الله القاسم الجبارين، يا علي ابن ابي طالب از سوي فرماندهي آغاز شد. شهيد آيت الله صدوقي و آيت الله مشكيني نيز كه در كنار فرماندهان سپاه و ارتش در قرارگاه كربلا حضور داشتند، هر يك به طور جداگانه، پيام هايي را به وسيله بي سيم خطاب به رزمندگان اسلام قرائت كردند. عمليات بيت المقدس شامل چهار مرحله بود که در درمین مرحله در تاريخ 16 ارديبهشت 61 پادگان حميد از اشغال نيروهاي عراقي آزاد شد.
اهداف عمليات
مهم ترين اهدافي كه در اين عمليات دنبال مي شد، عبارت بودند از:
– انهدام نيروي دشمن، حداقل بيش از دو لشكر.
– آزاد سازي حدود 5400 كيلومتر مربع از خاك ايران؛ از جمله شهرهاي خرمشهر، هويزه و پادگان حميد.
– خارج نمودن شهرهاي اهواز، حميديه و سوسنگرد از برد توپخانه دشمن.
– تامين مرز بين المللي (حدفاصل پاسگاه طلائيه تا شلمچه).
– آزادسازي جاده اهواز – خرمشهر و خارج شدن جاده اهواز – آبادان از برد توپخانه دشمن.
منطقه عمليات بیت المقدس:
منطقه عمومي عمليات بيت المقدس در ميان چهار مانع طبيعي محصور است، كه از شمال به رودخانه كرخه كور، از جنوب به رودخانه اروند، از شرق به رودخانه كارون و از غرب به هور الهويزه منتهي مي شود.
منطقه مزبور به جز جاده نسبتا مرتفع اهواز – خرمشهر، فاقد هر گونه عارضه مهم براي پدافند است. همين امر موجب شد تا زمين منطقه – به دليل مسطح بودن – براي مانور زرهي مناسب، و براي حركت نيروهاي پياده – به دليل در ديد و تير قرار داشتن – نامناسب باشد. نقاط حساس و استراتژيك منطقه شامل بندر و شهر خرمشهر، پادگان حميد، جفير، جاده آسفالت اهواز – خرمشهر، شهر هويزه و رودخانه هاي كارون، كرخه كور و اروند بود.
طرح عمليات
در طراحي عمليات، تهاجم از طريق عبور از رودخانه كارون و پيشروي به سوي مرز بين المللي و سپس آزادسازي شهر خرمشهر مد نظر قرار گرفته و چنين استدلال مي شود كه حمله به جناح دشمن، كه عمدتا به سمت شمال آرايش گرفته بود، عامل موفقيت عمليات است.
هم چنين، شكستن خطوط اوليه دشمن و عبور از رودخانه و گرفتن سرپل در غرب كارون تا جاده آسفالته اهواز – خرمشهر به عنوان اهداف مرحله اول و ادامه پيشروي به سمت مرز و تامين خرمشهر به عنوان اهداف مرحله دوم تعيين شدند. در محور قرارگاه فتح، يگان هاي خودي ضمن عبور از رودخانه به سرعت خود را به جاده اهواز – خرمشهر رسانده و به ايجاد استحكامات و جلوگيري از نقل و انتقالات و تحركات دشمن در جاده مذكور پرداختند.
در محور قرارگاه نصر، به دليل تاخير در حركت و وجود با تلاق در كنار جاده اهواز – خرمشهر و هم چنين تمركز دشمن در شمال خرمشهر، نيروهاي اين قرارگاه نتوانستند به اهداف مورد نظر دست يافته و با قرارگاه فتح الحاق كنند.
الحاق كامل قرارگاه نصر با قرارگاه فتح و هم چنين تصرف اهداف مرحله اول قرارگاه قدس در دستور كار عمليات شب دوم قرار گرفت كه با انجام آن تا حدودي اهداف مورد نظر محقق شد، ليكن برخي رخنه ها همچنان باقي بود تا اين كه سرانجام پس از 5 روز، جاده اهواز – خرمشهر از كيلومتر 68 تا كيلومتر 103 تثبيت و كليه رخنه ها ترميم شد.
مرحله اول :
در محور قرارگاه قدس (شمال كرخه كور) به دليل هوشياري دشمن و وجود استحكامات متعدد، پيشروي نيروها به سختي امكان پذير بود و در اين ميان تنها تيپ هاي 43 بيت المقدس و 41 ثارالله موفق شدند از مواضع دشمن عبور كرده و منطقه اي در جنوب رودخانه كرخه كور را به عنوان سرپل تصرف كنند. عدم پوشش جناحين اين يگان ها باعث شده بود كه فشار شديد دشمن برآن ها وارد شود.
مرحله دوم:
در حالي كه مرحله دوم از عمليات بزرگ بيت المقدس در تاريخ 16 ارديبهشت 61، با رمز يا علي بن ابي اطالب آغاز شده بود، رزمندگان اسلام با هجومي گسترده، خود را به مواضع دشمن رسانده و موفق شدند كليه خطوط را در دست بگيرند. در اين حال نيروهاي از جان گذشته اسلام، با در هم كوبيدن قواي عراقي، لحظه به لحظه به تصرفات خود افزودند و دژهاي به ظاهر تسخيرناپذير دشمن را يكي پس از ديگري به تصرف خود درآوردند. در اين ميان، پادگان حميد كه در مرحله اول عمليات، در يك قدمي آزادي قرار گرفته بود، پس از ماهها اشغال، با فرار بعثيان به طور كامل به تصرف رزمندگان اسلام درآمد و پيروزي ديگري نصيب ايران نمود.
